สกรีนเสื้อมีกี่แบบ ?

สีเชื้อน้ำ หรือที่เรียกกันว่า “Water-based ink” เป็นหมึกพิมพ์ชนิดหนึ่งที่ใช้ใน งานสกรีนเสื้อ ซึ่งมีจุดเด่นคือ มีน้ำเป็นตัวทำละลายหลัก จึงให้ความรู้สึก บาง เบา และนุ่มมือเมื่อแห้งแล้ว ต่างจากหมึกชนิดอื่นที่มักมีความหนาและแข็งกว่า

• คุณสมบัติเด่นของสีเชื้อน้ำ คือ เนื้อสีสกรีนซึมเข้าไปในเส้นใยผ้า ทำให้ได้ลวดลายที่ดูเนียนเป็นธรรมชาติ งานสกรีนมีความนุ่ม ไม่รู้สึกหนาหรือแข็งบนผ้า ระบายอากาศได้ดี เหมาะกับงานสกรีนบนผ้าคอตตอนหรือผ้าที่มีส่วนผสมของเส้นใยธรรมชาติ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มีความปลอดภัยสูง ไม่มีสารเคมีรุนแรง
• ข้อเสีย สีซีดง่ายเมื่อซักหลายครั้ง สีเชื้อน้ำซึมเข้าไปในเส้นใยผ้า แต่ไม่ยึดติดแน่นเท่าหมึกแบบอื่น เช่น สียางหรือพลาสติซอล เมื่อซักไปประมาณ 5–10 ครั้ง สีอาจซีดหรือจางลงอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะหากซักด้วยเครื่อง พิมพ์บนผ้าสีเข้มได้ยากด้วยความที่เนื้อสีมีความโปร่งแสง หากพิมพ์บนผ้าสีเข้ม สีจะกลืนหายไป และลายไม่ชัด จึงเหมาะเฉพาะกับผ้าสีอ่อน เช่น สีขาวหรือพาสเทลเท่านั้น

สำหรับ สีเชื้อน้ำ นั้นเรายังมีการแบ่งย่อยออกไปอีกตามคุณสมบัติของแป้งพิมพ์ที่จะมีการนำมาผสมกับสี โดยสามารถแบ่งออกได้ถึง 4 ชนิด คือ 

การสกรีนเสื้อด้วยสีเชื้อน้ำแบบจม คือ เทคนิคที่ใช้หมึกพิมพ์ที่มีเนื้อสีโปร่งใสและละเอียดมาก เมื่อพิมพ์ลงบนผ้า สีจะซึมลึกเข้าไปในเส้นใยและกลืนไปกับเนื้อผ้า ทำให้ลวดลายดูเรียบเนียน ไม่รู้สึกถึงความหนาหรือความนูนเลยแม้แต่น้อย ให้ผลลัพธ์ที่ดูเป็นธรรมชาติและสัมผัสนุ่มมือ

อย่างไรก็ตาม สีประเภทนี้มีข้อจำกัดคือ เมื่อซักไปเพียงไม่กี่ครั้ง สีอาจซีดจางลง ทำให้ปัจจุบันไม่ได้รับความนิยมเท่าไรนัก โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับเทคนิคอื่น ๆ ที่ให้ความทนทานมากกว่า

การเลือกผ้าที่เหมาะสมมีผลต่อคุณภาพของงาน สกรีนจม เหมาะกับผ้าสีอ่อน เช่น สีขาว สีชมพูอ่อน สีฟ้าอ่อน หรือสีเหลือง เพราะจะช่วยให้สีพิมพ์ออกมาชัดเจนและสวยงามมากขึ้น

สีเชื้อน้ำแบบลอย เป็นเทคนิคที่ใช้หมึกพิมพ์ที่มีเนื้อสีค่อนข้างหนาและมีความทึบแสง สีจะไม่ซึมลงในเส้นใยผ้าเหมือนแบบจม แต่จะเกาะอยู่บนผิวผ้าแทน ส่งผลให้ลวดลายที่ได้ดูเด่นชัดและลอยขึ้นจากเนื้อผ้าอย่างเห็นได้ชัด ให้ความรู้สึกถึงความคมชัดและมีมิติมากขึ้น

มักนิยมใช้สีลอยเป็นรองพื้นสีขาวบนเสื้อผ้าสีเข้ม ก่อนที่จะพิมพ์สีอื่นทับลงไป เพื่อให้ลวดลายมีความสว่างและตัดกับผ้าได้ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม สกรีนลอย ก็มีข้อเสียเช่นกัน

เมื่อผ่านการซักหลายครั้ง สีอาจแตกหรือหลุดร่อน ส่งผลให้ลวดลายไม่สวยงามเหมือนเดิม จึงเริ่มเป็นที่นิยมน้อยลงในปัจจุบัน

สกรีนสียาง หรือที่เรียกกันว่าสียางเคมี เป็นหมึกสกรีนที่ผสมกับสารยางพิเศษ ทำให้หมึกมีความยืดหยุ่นสูง สีมีความทึบแสงและสดใส มีความเงางาม เมื่อนำไปพิมพ์ลงบนผ้า ลายพิมพ์จะอยู่บนผิวผ้าแบบชัดเจนและนูนขึ้นเล็กน้อย ให้สัมผัสคล้ายกับหมึกสกรีนแบบลอย

จุดเด่นของสียางคือสามารถใช้พิมพ์บนผ้าทุกสีได้โดยไม่ต้องพิมพ์รองพื้นสีขาวก่อน และสามารถสกรีนได้บนผ้าหลากหลายชนิด ทั้งยังให้ลายพิมพ์ที่คมชัด สวยงาม และทนทานมาก สามารถทนต่อการซักได้ถึง 50-60 ครั้ง โดยสีไม่ซีดจางหรือแตกง่าย

ด้วยคุณสมบัติที่ดีและต้นทุนการผลิตไม่สูง ทำให้สียางได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในตลาดการสกรีนเสื้อปัจจุบัน

สีสกรีนแบบนูน เป็นเทคนิคการพิมพ์ที่ช่วยเพิ่มลูกเล่นให้กับงานสกรีน โดยมีจุดเด่นคือเมื่อลายพิมพ์ผ่านความร้อน หมึกจะพองตัวขึ้น ทำให้ลวดลายที่ได้มีลักษณะนูนออกมาจากผ้าเหมือนงานสามมิติ ช่วยเพิ่มความโดดเด่นและมิติให้กับเสื้ออย่างชัดเจน

หมึกที่ใช้ในเทคนิคนี้จะมีการผสมสารพิเศษเพื่อทำปฏิกิริยาเมื่อถูกความร้อน ทำให้เกิดการขยายตัว ซึ่งส่งผลให้ลายสกรีนดูแปลกตาและน่าสนใจมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังสามารถยึดเกาะกับผ้าได้ดี มีความทนทาน ไม่หลุดลอกง่าย จึงเหมาะสำหรับเสื้อผ้าที่ต้องการความโดดเด่นเป็นพิเศษ เช่น เสื้อแฟชั่น หรือเสื้อสำหรับเด็ก